Hage Magazine Somali Magazine
Neefta xun, oo sidoo kale loo yaqaan luuqada qalaad (halitosis) waxay noqon kartaa wax uu qofku uu dhibsado, isla markaana qofka ku keeni kartaa walaac iyo walbahaar.
Cuntooyinka qaarkood iyo xaalado caafimaad ayaa ka mid noqan kara sababaha keena af urka. waxaad ku hagaajin kartaa urta xun adoo raacaya nadaafadda ilkaha ee habboon.
Haddii farsamooyinkan fudud ee is-daryeelka ahi ay xallin waayaan dhibaatada, u tag dhakhtarkaaga ilkaha si loo ogaada waxaa keenay neeftan ureysa.
Astaamaha
Urta urta xun way kala duwan tahay, waxayna ku xirantahay meesha laga keenay ama sababta salka u ah. Dadka qaar ayaa aad uga welwela neefta inkastoo ay yar yihiin ama uusan lahayn ur afkooda, halka qaar kalena ay ur xun qabaan oo aanay garanayn ama aaney is ogeyn.
Goorta la arki karo dhakhtar
Haddii aad leedahay ur xun, dib u eeg caadooyinkaaga nadaafadda afka. Isku day inaad wax ka beddesho qaab nololeedka, sida cadayashada ilkahaaga iyo carrabkaaga ka dib markaad wax cuntid, isticmaal daawada ilkaha ah, iyo cabbitaanka biyo badan.
Haddii urta xun ay sii socoto ka dib markaad isbeddeladaas sameyso, u tag dhakhtarka ilkaha.
Sababaha
Inta badan urta xun waxay ka soo bilaabataa afkaaga, waxaana jira sababo badan oo suurtagal ah. Waxaa ka mid ah:
1: Cuntada: Burburinta qaybaha cuntada ee ilkahaaga iyo agagaarkeeda waxay kordhin karaan bakteeriyada waxayna sababi karaan ur xun. Cunista cuntooyinka qaarkood, sida basasha, toonta iyo xawaashka, waxay kaloo keeni kartaa ur xun. Ka dib markaad dheefshiido cuntooyinkan, waxay galaan dhiiggaaga, waxaa loo qaadaa sambabadaada waxayna saameynayaan neeftaada.
2: Tubaakada. Sigaarku wuxuu keenaa ur afkiisa oo aan fiicnayn. Dadka sigaarka cabba iyo kuwa isticmaala tubaakada afka ayaa sidoo kale aad ugu dhow inay qaadaan cudurka cirridka, oo ah il kale oo urta xun.
3: Nadaafadda ilkaha oo liidata. Haddi aanad cadayan oo aanad maalin walba ilakahaaga nadiifin ku samayn, qaybo ka mid ah cuntadu waxa ay ku hadhayaan afkaaga, kuwaas oo keenaya ur xun.
4: Af qallalan. Candhuuftu waxay kaa caawinaysaa nadiifinta afkaaga, waxayna ka saartaa walxaha urta xun. Xaalada loo yaqaan afka qalalan ama ( xerostomia (zeer–o-STOE-me-uh) waxay gacan ka geysan kartaa urta xun sababtoo ah wax soo saarka candhuufta ayaa yaraada. Afka qalalan ayaa si dabiici ah u dhaca inta lagu jiro hurdada, taasoo keenta neefta subaxdii oo urta. Weyna ka sii daraysaa haddii aad seexato afkaaga oo furan. Afka qalalan ee daba dheeraada waxa sababi kara dhibaato qanjidhada candhuuftaada ah iyo cudurrada qaarkood.
5: Daawooyinka: Daawooyinka qaarkood waxay si dadban u soo saari karaan ur xun iyagoo ka qayb qaadanaya qallayl afka.
6: Caabuqyada afkaaga. Urta xun waxaa sababi kara nabarro qalliin ah oo afka laga qalo ka dib, sida iliga oo laga saaro, ama natiijada iligga qudhunka, cirrid xanuun ama nabar afka ah.
7: Xaaladaha kale ee afka, sanka iyo cunaha. Urta xun waxay mararka qaarkood ka soo baxdaa dhagxaan yaryar oo ku sameysma qumanka ( Xoqadaha) oo ay ku daboolan yihiin bakteeriyada soo saarta urta. Caabuqyada ama caabuqa joogtada ah ee sanka, sanka ama cunaha, taas oo gacan ka geysan karta faleebooyinka sanka ka dambeeya, waxay sidoo kale keeni karaan ur xun.
8: Sababaha kale. Cudurada, sida kansarrada qaarkood, iyo xaaladaha sida cilladaha dheef-shiid kiimikaadka, waxay keeni karaan ur neefta oo gaar ah natiijada kiimikooyinka ay soo saaraan. Dib-u-soo-celinta daba-dheeraada ee acids-caloosha (cudurka gastroesophageal reflux disease, ama GERD) ayaa lala xiriirin karaa urta xun.
Hagemagazine
